امروزه تفکیک قوا به مفهوم اختیارات حکومتی میان قوای عمومی است که جهت جلوگیری از تمرکز قدرت و بروز استبداد در دولت مطرح و اجرا گردیده است. در ایران، تفکیک قوای امروزی نمی تواند نسبت به هویت خویش در گذشته غافل بماند. هرچند تحلیل مسئله ی تفکیک قوا در ایران باستان برای بسیاری از پژوهشگران، جای تامل دارد و سخن گفتن از آن به عنوان جزئی از مسایل حقوق عمومی در حکومت های ایران در آن عصر، آسان به نظر نمی رسد، ولی مقاله ی حاضر بر این فرضیه تاکید دارد که با بررسی چند و چون حکومت در این دوران، می توان به گونه ای از تقسیم و تفکیک قوا و اختیارات حکومتی پی برد که زمینه ساز تحدید اختیارات حاکمان و تقویت حقوق مردم بوده است. با مطالعه ی دو دوره ی حکمرانی اشکانیان و ساسانیان قصد داریم تا از درون تاریخ، مولفه هایی را که به این فرضیه قوت می بخشند گرد هم آوریم و با بررسی و تحلیل آنها را در این زمینه ارائه دهیم.
)