مقاله حاضر با تکیه بر قوانین مربوط اعم از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز با استناد به آمارهای رسمی ولو پراکنده نهادهای قانونی و مسئولین انتخاباتی به بررسی چند جانبه نظام انتخابات مجلس شورای اسلامی پرداخته است. نارسائی ها و ایرادات این قانون با مراجعه مستمر به آمار رسمی و نتایج انتخابات مجلس بالاخص انتخابات مجلس نهم در اسفند ماه 1390، در ابعاد مختلف آن، بدون مسامحه برجسته شده و در معرض دید خواننده قرار داده شده اند. پس از بررسی مهمترین ایرادات نظام انتخابات مجلس، بخش اول مقاله عمدتا به بررسی و مقایسه حوزه های انتخاباتی در سطح استانها، بررسی وزن حوزه های انتخاباتی و نیز کاهش آراء نمایندگان اختصاص داده شده است، در بخش دوم راه حل هائی که میتوان از لحاظ نظری برای مرتفع شدن ایرادات نظام انتخاباتی درنظر گرفت و از لحاظ عملی نیز قابلیت اجرائی شدن دارند صریحا بیان و مطالعه شده اند. برخی از این ایرادات با تغییرات جزئی در قانون انتخابات قابل برطرف شدن می باشند اما برخی دیگر نیازمند تغییرات جدی تر و نگرش های نوین نسبت به نظام انتخابات مجلس بطور کلی است. اساسی ترین چاره ای که پیشنهاد شده تغییر نظام انتخاباتی دو مرحله ای موجود به نظام انتخاباتی یک مرحله ای است. موفقیت یک چنین تغییری نیازمند اجرای اصلاحات دیگری است که عمدتا شامل تقسیم بندی حوزه های انتخاباتی کشور، صدور کارت انتخاباتی برای رای دهندگان و «تقسیم» عادلانه رای دهندگان در هریک از حوزه های انتخاباتی میشوند. بررسی پیش رو صرفا علمی- نظری نبوده و جنبه کاربردی و عملی آن مد نظر نویسنده قرار گرفته است. این نکته نقش مهمی در بدیع بودن نوع بررسی دارد که از جمله از ورای 13 جدول که همگی بوسیله نویسنده با مراجعه به آمار رسمی مقامات و مراکز مختلف ذیصلاح تهیه و تدوین شده اند قابل رویت است.
)