TY - JOUR ID - 118550 TI - تحلیل رویه‌های ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل و بررسی رویکرد گزارشگران ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران JO - حقوق اساسی JA - JBR LA - fa SN - AU - خسروی, حسن AU - رضوانی, سید حسین AD - دانشیار گروه حقوق عمومی دانشگاه پیام نور تهران AD - دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 15 IS - 30 SP - 101 EP - 129 KW - شورای حقوق بشر KW - رویه‌های ویژه KW - گزارشگر ویژه KW - قطعنامه وضعیت حقوق بشردر جمهوری اسلامی ایران DO - N2 - یکی از چالش‌های اساسی حقوق بشر پس از گذشت چند دهه از شروع به کار کمیسیون حقوق بشر، غالب شدن وجه سیاسی موضوع حقوق بشر در بستر دیپلماسی چندجانبه از یک طرف و فراهم بودن امکان بهره‌برداری سوء از سازوکارها، و رویه‌های ویژۀ نهادهای حقوق بشری سازمان ملل، متحد از طرف دیگر بوده است. استمرار و تشدید چالش‌های مذکور همراه با کمرنگ شدن رعایت اصول بی‌طرفی، عدم تبعیض، شفافیت و واقع‌گرایی کنشگران عرصه حقوق بشر در دهه‌های اخیر موجب شد تا اعضای  سازمان ملل، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه که غالباً هدف سوءاستفاده‌های یادشده قرار می‌گرفتند بر مساعی خود جهت انجام اصلاحات ساختاری بیفزایند. مساعی مذکور نهایتاً با انحلال کمیسیون حقوق بشر و جایگزین شدن شورای حقوق بشر با رویه نوین بررسی دوره‌ای جهانی (UPR) در سال 2006 به ثمر نشست و توانست بخشی از نگرانی‌های مورد اشاره را برطرف نماید. مقاله با رویکردی «توصیفی ـ تحلیلی» به بررسی سازوکارهای نظارتی شامل گزارشگران ویژه کشوری شورای حقوق بشر و تشریح نحوه انتصاب و عملکرد آنها و به طور خاص گزارشگران ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، برغم لحاظ شدن برخی اصلاحات و رویه های مترقی، این رکن تخصصی سازمان ملل هنوز با کاستی‌های اساسی مواجه است که آنرا غالبا از انجام مطلوب وظایفی که بر عهده دارد بازمی‌دارد. UR - https://www.asasimag.ir/article_118550.html L1 - ER -