مفهوم «مصلحت نظام» و «مرجع تشخیص آن» در نظام قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
به دلیل تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد واقعی؛ مصلحت در فقه، از اهمیت ویژهای برخوردار است. مصلحت، اساساً زیربنای تشریعات الهی و قانون گذاری اسلامی را تشکیل میدهد. مصلحتِ بسیاری از احکام شرع ثابت و لایتغیر است، اما احکامی هستند که به دلیل وابستگی آنها به اوضاع و احوال و مقتضیات خاص، از مصلحتی موقت و قابل تغییر برخوردار هستند. مرجع تشخیص این نوع مصلحت، پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) و در دوران غیبت، حاکم اسلامی یا ولیفقیه میباشد، که با در نظر گرفتن مصالح عام و کلی اسلام و شرایط خاص زمانی و مکانی و از طریق ردّ فروع بر اصول ثابت، احکامی موقت تحت عنوان احکام حکومتیِ مبتنی بر مصلحت صادر مینمایند.