آثار فیلسوفان سیاسی در ادوار مختلف حول محور دو فراروایت فردگرا و جمعگرا میچرخد. دولت محوری، نظام سلسلهمراتبی از قدرت، اعتقاد به آزادی مثبت، التزام شدید به سنتها، از خودگذشتگی در راه جمع، دگردوستی و سادهزیستی بارزترین خصایص نگرشهای جمعگرا شمرده میشود. جمعگرایی تأثیراتی را هم از لحاظ ماهوی و هم شکلی بر قوانین اساسی بر جای مینهد. آرمانشهرگرایی، ملموسترین اثر ماهوی است.آرمانشهرگرایی، خود پیامدهای دیگری را بر قوانین اساسی دارد. گرایشهای عوامفریبانه، رهبری فرهمند، نگرش توده وار به ملت و سیاست حزب واحد یا حزب غالب در زمرۀ بارزترین این پیامدها محسوب میشود. از حیث شکلی تأثیرات جمعگرایی بهصورت همکاری قوا بهعنوان بدیلی برای تفکیک قوا، تضعیف اصل حاکمیت قانون به واسطه سیاسی شدن قضات، کثرت نهادهای حکومتی موازی و گرایش به تمرکزگرایی تجلیمییابد. بهعلاوه، حقوق و آزادیهای فردی در پرتو آموزههای اصالت جمعی از ماهیت حقیقی خود فاصلهمیگیرد. خصیصه بارز فردگراها، باور به آزادی منفی، قایل شدن به نقشی حداقلی برای دولت در تمام عرصهها و نگرش غایت مدار به فرد میباشد. فردگرایی سبب طرح آموزههایی شد که در نهایت سبب خلق حرکتی شد که ثمره آن قوانین اساسی مبتنی بر تحدید قدرت سیاسی جهت پاسداشت حقوق و آزادیهای فردیمیباشد.
رحمت الهی, حسین, & موالی زاده, سید باسم. (1389). از جمعگرایی تا فردگرایی: تأملی بر پیامدهای نگرشهای جمعگرا بر قوانین اساسی. حقوق اساسی, 7(14), 89-114.
MLA
حسین رحمت الهی; سید باسم موالی زاده. "از جمعگرایی تا فردگرایی: تأملی بر پیامدهای نگرشهای جمعگرا بر قوانین اساسی". حقوق اساسی, 7, 14, 1389, 89-114.
HARVARD
رحمت الهی, حسین, موالی زاده, سید باسم. (1389). 'از جمعگرایی تا فردگرایی: تأملی بر پیامدهای نگرشهای جمعگرا بر قوانین اساسی', حقوق اساسی, 7(14), pp. 89-114.
VANCOUVER
رحمت الهی, حسین, موالی زاده, سید باسم. از جمعگرایی تا فردگرایی: تأملی بر پیامدهای نگرشهای جمعگرا بر قوانین اساسی. حقوق اساسی, 1389; 7(14): 89-114.