یکی از شاهراه های ورود به حقوق اساسی، حقوق مالیه عمومی است. این رشته به دلیل تکویناش در بستر زمانی و مکانی خاص و تحولات تاریخی و فرهنگی، مفهومی متکثر است. بنابراین شناخت اجزای آن و به ویژه نظام حقوقی بودجه جز با تدقیق در تکوین تاریخی آن شناخت کاملی نخواهد بود. نهادگرایی به عنوان یکی از گرایش های اقتصاد سیاسی به دلیل نگرش محیطی و شرایط موجود در کشورهای در حال توسعه و از طریق تأکید بر شناخت نهاد و تاریخ این جوامع ظرفیت کافی برای این که به عنوان یک نظریه منحصر به فرد برای برونرفت مشکلات جاری سیستم بودجه در نظر گرفته شود، برخوردار است. لذا در این مقاله به تحلیلی تاریخی از نظام حقوقی بودجه در ایران- که متأثر از تحلیل نهادی است- خواهیم پرداخت.